منتورشیپ - ایران نوویشن

منتورشیپ (Mentorship)

اگر این روزها به مطالعه‌ی متون و مقالات در حوزه‌های کسب و کار، کارآفرینی، استارت آپ ها و مدیریت پرداخته باشید و یا حتی در مکالمات دیگران در محیط کاری یا آموزشی، به احتمال زیاد با حداقل یکی از واژه‌های منتورشیپ (Mentorship)، منتورینگ (Mentoring)، منتور (Mentor) و منتی (Mentee) برخورد داشته‌اید.

اگر می‌خواهید با معنی و مفهوم این عبارات آشنا بشوید یا اگر به دنبال پاسخ سوالاتی مانند این که منتورشیپ چیست و چه کاربردی دارد، آیا من به آن نیاز دارم، چگونه می‌توان یک منتور پیدا کرد، ویژگی‌های یک منتور خوب چیست و سوالات از این دست، حتما تا آخر این مقاله همراه ما باشید.

به شما اطمینان می‌دهم که تا آخر این مقاله به این سوالات و سوالات دیگر شما در این زمینه پاسخ خواهیم داد و سعی در ارائه‌ی تعریفی درست از این مفاهیم خواهیم کرد.

منتور کیست؟

کلمه‌ی منتور به صورت لغوی و در داخل دیکشنری به “مربی” ترجمه شده است. پس تا اینجا، این کلمه باید سرنخی از معنی خود به شما داده باشد.

“منتور” در دنیای کسب و کار به کسی می‌گویند در یک یا چند حوزه‌ی تخصصی می‌تواند به شخص یا اشخاص دیگری که تجربه‌ی کم‌تری دارند، تازه کار هستند و یا به دنبال یادگیری در آن حوزه‌ی به خصوص هستند، آموزش و مشاوره دهد و راهنما، مرشد و مربی آن‌ها باشد.

“یک منتور کسی است که نسبت به خودتان، استعداد و توانایی بیشتری درون شما می‌بیند و به بیرون آوردن و شکوفایی آن کمک می‌کند.”

باب پراکتور

نویسنده

وظایف و ویژگی‌های یک منتور خوب

یک منتور خوب باید در حوزه‌ی تخصصی خود کار بلد، حرفه‌ای و با تجربه باشد تا صلاحیت لازم برای منتورشیپ را داشته باشد همچنین وی باید قبلا در جایگاه حال حاضر شما بوده باشد که بتواند شرایط و موقعیت شما درک کند و بتواند در این زمینه یاری رسان شما باشد.

منتور، هم از لحاظ تخصصی و فنی، راهنما و پشتیبان منتی است و هم از لحاظ روانی و احساسی. منتور در فرآیند منتورشیپ باید منتی را در زمینه‌ی شغلی و حرفه‌ای راهنمایی کند و مشاور و پشتیبان او نیز باشد. او باید در تلاش برای ایجاد اعتماد و رابطه‌ای خوب بین خود و منتی باشد تا از این طریق بتواند برای منتی پشتیبانی احساسی و روانی لازم را نیز فراهم کند.

فرآیند یادگیری برای یک منتور خوب هیچ وقت به پایان نخواهد رسید و او پیوسته در حال یادگیری و به روز کردن خود است و با آغوش باز از یادگیری استقبال می‌کند و چون منتورشیپ رابطه‌ای دو طرفه است، گاهی اوقات منتور از منتی نیز مطالبی می‌آموزد.

یک منتور خوب و یک منتورشیپ خوب می‌تواند باعث رشد شما شود و عملکرد حرفه‌ای شما را به طور چشم گیری افزایش دهد و پیشرفت شما را در حوزه‌ی شغلی و حرفه‌ایتان به همراه داشته باشد.

منتور شما، از شما در برابر نادانسته‌ها و موقعیت‌های گیج کننده محافطت می‌کند و شما نیز می‌توانید به او به دید پناهگاه و مامنی امن بنگرید و با کمک او به استرس، اضطراب، ترس و سردرگمی خود چیره شوید.

همچنین شما می‌توانید یک منتور خوب را سرلوحه و الگوی خود قرار دهید و شخص منتور نیز می‌تواند همراه، الهام بخش و روشن کننده‌ی مسیر شما تا قله‌ی موفقیت باشد.

هچنین افرادی که به دنبال رشد شخصی، توسعه‌ی کسب و کار، بهبود مهارت‌های خود، یادگیری و موفقیت هستند نیز به دنبال منتور می‌گردند.

بسیاری از شرکت‌ها و کسب و کارها نیز برای افراد خاص تیم خود و یا گروهی از افراد که به دنبال ارتقای مهارت‌های آن‌ها هستند نیز از خدمات منتورشیپ بهره می‌برند.

اگر شما هم جز افرادی که در بالا به آن‌ها اشاره شد هستید و همچنین به دنبال افزایش شانس موفقیت و کاهش هزینه‌های شکست‌های ناخواسته هستید، پس به احتمال زیاد شما به یک منتور احتیاج دارید.

"اگر نمی‌بینید که به کجا می‌روید، از کسی که قبلا آن‌جا بوده بپرسید.”

جی. لورن نوریس

سخنران و منتور

انواع منتورینگ

منتورینگ را می‌توان از جهات گوناگونی دسته بندی کرد. به طور مثال منتورینگ حضوری و غیر حضوری.

منتورینگ حضوری، همان طور که از نامش پیداست، حضوری است و فرد منتور رو در رو و حضورا با منتی ارتباط دارد و منتورشیپ را انجام می‌دهد. مانند منتورشیپ برای یک گروه از افراد در یک شرکت. از سوی دیگر ما منتورینگ غیر حضوری را داریم که بسته به شرایط می‌تواند اتفاق بیوفتد. ممکن است شما به دلیل هزینه‌ی کم‌تر اقدام به استفاده از خدمات منتورینگ غیر حضوری کرده باشید و یا منتور مورد نظر شما در شهر و یا کشوری دیگر زندگی می‌کند و یا شرایطی خاص ایجاب می‌کند که منتورشیپ غیر حضوری باشد.

البته قطعا منتورینگ حضوری بهتر است و از ارزش بیشتری برخوردار است زیرا که منتور و منتی(ها) رابطه‌ای رو در رو با یکدیگر دارند و نباید فراموش کرد که فرد منتور پشتیبان احساسی و روانی منتی هم هست. پس قطعا در جلسات حضوری رابطه‌ی بین منتور و منتی بهتر، عمیق‌تر و با سهولت بیشتر صورت می‌گیرد.

نوع دیگر دسته بندی منتورشیپ، منتورشیپ فردی و یا گروهی (تیمی) است.

دسته‌ی اول مورد بحث ما منتورشیپ فردی و یا یک به یک است. این نوع منتورشیپ مناسب اشخاصی است که به دنبال موفقیت، رشد شخصی، توسعه فردی، یادگیری مهارتی جدید و یا ارتقای آموخته‌ها و تجربیات قبلی هستند. این نوع منتورشیپ فرد به فرد صورت می‌گیرد و یکی از نکات بارز این نوع منتورشیپ رابطه‌ای است که بین منتور و منتی شکل می‌گیرد.

نوع بعدی منتورشیپ گروهی و یا تیمی است که در آن منتور عهده‌دار منتورینگ گروهی از افراد می‌شود. این نوع منتورینگ را شما می‌توانید در شرکت‌ها و یا کسب و کارهای بزرگ ببینید که در آن این شرکت‌ها به دنبال آموزش به پرسنل خود و ارتقای دانش و مهارت آن‌ها هستند. نوع دیگری نیز از منتورینگ گروهی وجود دارد که گروهی منتور وظیفه‌ی منتورینگ گروهی منتی را به عهده می‌گیرند. این نوع منتورشیپ معمولا در جاها و موضوعاتی که از اهمیت خاصی برخوردارند دیده می‌شود و یا توسعه و تحقیق محصول و یا چیزی جدید.

نوع دیگری نیز وجود دارد که منتور در آن به منتورینگ یک کسب و کار می‌پردازد. مثلا، منتور وظیفه‌ی منتورینگ، پرورش و رشد یک استارت آپ را به عهده می‌گیرد و آن‌ها را در این مسیر دشوار و پر پیچ و خم راهنمایی می‌کند.

ولی شاید بپرسید در مورد آخر تفاوت منتور و یک مشاور در چیست؟

در قسمت بعدی به این تفاوت خواهیم پرداخت.

تفاوت منتور و مشاور

منتورینگ زمانی برای شما و کسب و کار شما مناسب است که در آن حوزه تجربه ندارید و نیاز به بهره بردن از آموزش و راهنمایی دیگران، یعنی منتور، دارید. یعنی هنگامی که مخاطب تازه کار است و تازه وارد این حیطه شده است و همچنین سعی در توانمند سازی و پیشرفت خود دارد.

مشاور زمانی لازم است که شما به دنبال راهکار هستید و به دنبال فردی می‌گردید که به شما “مشاوره” دهد، راهکارها را به شما نشان دهد و شما را در مسیر درست راهنمایی کند.

“مشاور” مسیر و راه را به شما نشان می‌دهد در صورتی که “منتور” در آن مسیر همراه شما قدم خواهد گذاشت و در مسیر همراه و یاور شما خواهد بود.

نکته‌ی حائز اهمیت دیگر این است که جلسات مشاوره، نسبت به منتورینگ، معمولا کوتاه هستند و هزینه‌ی نسبتا زیادی دارند در صورتی یک منتور همراه شما و تیم شما می‌ماند و مسیر را با شما طی می‌کند و رابطه‌ای دو طرفه شکل می‌دهد.

بگذارید این بخش را با مثالی دیگر به پایان برسانیم.

در مثال معروف ماهیگیری، یک مشاور، به شما می‌گوید که از چه نوع قلاب و طعمه و چه برند وسایلی استفاده کنید ولی منتور به شما می‌گوید که وسایل ماهیگیری خود را بردار و همراه من به ماهیگیری بیا.