طراحی رابط کاربری (UI) و تجربه کاربری (UX)
حتما برای شما نیز پیش آمده است که اتفاقی در مکالمات دیگران، در فضای اینترنت و یا هر جای دیگری به کلماتی مثل رابط کاربری، تجربه کاربری و طراحی UI و UX برخورده باشید و از خود پرسیده باشید که این کلمات چه معنی میدهند.
اگر میخواهید بدانید که طراحی UI و UX دقیقا به چه معنا هستند، تفاوت آنها چیست و یک طراحی UI و UX عالی چه تاثیری بر کسب و کار شما دارد، به جای درستی آمدهاید.
در اینجا ابتدا به بررسی این که UI و UX دقیقا چه هستند و تفاوت آنها، تاثیر گذاری آنها بر کسب کار شما و ویژگیهای یک طراحی UI عالی خواهیم پرداخت.
طراحی UI وبسایت
طراحی UI برای سایت (Web)، صفحات (Page)، لندینگها (Landing) و ...
طراحی UI اپلیکیشن
طراحی UI برای اپلیکیشن (Application) موبایل اندروید (Android) و آیفون (IOS)
طراحی UI گجت ها
طراحی UI برای ساعت هوشمند، دستبند هوشمند، اسمارت هوم و ...
طراحی UI نرم افزار
طراحی UI برای نرم افزارهای دسکتاپ ویندوز (Windows) و مک بوک (Mac OS)
UI و UX چه هستند؟
اول از همه به این موضوع میپردازیم که UI و UX در واقع به چه معنا هستند و سپس به بررسی طراحی UI و UX میپردازیم. کلماتی که شما به گوشتان خورده در واقع اشاره به دو حرفه و حوزهی مختلف دارند که علیرغم این که این دو در عمل دهه ها و در تئوری قرن هاست که وجود دارند، اما توسط حوزهی فناوری و IT در مرکز توجه قرار گرفته و باز تعریف شدهاند.
- UX Design اشاره به عبارت User Experience Design به معنی طراحی تجربه کاربری است.
- UI Design اشاره به عبارت User Interface Design به معنی طراحی رابط کاربری است.
هر دو عنصر برای یک محصول بسیار مهم هستند و با هم رابطهی نزدیکی دارند.
اما علیرغم روابط بین این دو، نقشهای آنها بسیار متفاوت هستند و به جنبه های بسیار متفاوتی از فرآیند توسعه محصول (Product Development) و اصول دیزاین و طراحی اشاره میکنند.
طراحی تجربه کاربری، طراحی محصولات با محور انسانی است. دان نورمن (Don Norman)، یک دانشمند علوم شناختی که رواج و استفاده از عبارت “تجربه کاربری” را در اواخر دهه ۱۹۹۰ به او نسبت میدهند، تجربه کاربری را این گونه توصیف میکند:
دان نورمن
دانشمند علوم شناختی
تعریف دان نورمن به ما میگوید که صرف نظر از محیط استفادهی آن (چه دیجیتال و چه غیر دیجیتال)، UX یا تجربه کاربری در بر گیرندهی هر و همهی تعاملات بین یک مشتری بالقوه یا فعال و یک شرکت است.
با این حال، علیرغم این که تجربه کاربری یا UX یک اصطلاح عملی است، استفاده از آن در زمان پیدایشش تقریبا به طور کامل در زمینههای دیجیتال بوده است. یکی از دلایل این امر آن است که صنایع فناوری و دیجیتالی در زمان اختراع این اصطلاح دوران رونق و انفجار خود را شروع کردند.
در حالی که تجربه کاربری مجموعهای از وظایف متمرکز بر بهینه سازی یک محصول برای استفادهای موثر و لذت بخش است، طراحی رابط کاربری مکمل آن است. یعنی ظاهر و احساس، ارائه و تعامل یک محصول. پس ابتدا اجازه دهید که این سوتفاهم را بر طرف کنیم. برخلاف UX ، طراحی UI یا طراحی رابط کاربری یک اصطلاح کاملا دیجیتالی است.
رابط کاربری نقطه تعامل بین کاربر و یک دستگاه یا یک محصول است، درست مانند صفحه لمسی گوشی هوشمند شما یا صفحه لمسی دستگاه قهوه ساز که از آن برای انتخاب نوع قهوهی خود استفاده میکنید. در رابطه با وب سایت ها و برنامه ها، طراحی UI، ظاهر، احساس و تعامل محصول را در نظر میگیرد.
در طراحی UI همه چیز در مورد اطمینان از این است که رابط کاربری یک محصول تا حد امکان واضح و روشن باشد و این بدان معنی است که هر عنصر بصری و تعاملی را که ممکن است کاربر با آن مواجه شود را با دقت در نظر گرفته شود. یک طراح رابط کاربری (UI Designer) در مورد آیکون ها، دکمه ها، تایپوگرافی، رنگ ها، فاصله گذاری، تصاویر و طراحی ریسپانسیو (Responsive Design) فکر میکند.
تفاوت میان طراحی UI و UX چیست؟
یک تشبیه وجود دارد که ما دوست داریم از آن برای توصیف بخشهای مختلف یک محصول (دیجیتال) استفاده کنیم:
اگر محصول را مانند بدن انسان تصور کنید، استخوان ها نشان دهندهی کدی هستند که به آن ساختار میدهند. اعضا و اندام های بدن طراحی UX را نشان میدهند: سنجش و بهینه سازی در برابر ورودیها برای پشتیبانی از عملکردهای حیاطی.
طراحی UI نمایانگر ظواهر و آرایش بدن است. نمایانگر بدن، حواس و واکنشهایش. اما نگران نباشید اگر هنوز سردرگم هستید، شما تنها نیستید!
همان طور که راهول وارشنی (Rahul Varshney) یکی از پدید آورندگان Foster.fm میگوید:
راهول وارشنی
از پدید آورندگان Foster.fm
درک این نکته مهم و اساسی است که UI و UX دست در دست هم هستند. شما نمیتوانید یکی را بدون دیگری داشته باشید.
با این حال، برای این که یک طراح UX باشید، نیازی به داشتن مهارتهای طراحی UI ندارید و برعکس. تجربه کاربری و رابط کاربری نقشهای جداگانه با فرآیندها و وظایف جداگانه را شامل میشوند.
تفاوت اصلی که باید به یاد داشته باشید این است:
طراحی UX تماما در مورد احساس کلی تجربه است در حالی که طراحی UI کاملا در مورد نحوهی ظاهر و عملکرد رابط محصول است.
یک طراح UX کل مسیر کاربر را برای حل یک مشکل خاص در نظر میگیرد. این که کاربران چه قدم هایی برمیدارند؟ چه وظایف و کارهایی را باید انجام دهند؟ تجربهی آنها چه قدر ساده و بدون پیچیدگی است؟
بیشتر کار طراحان تجربه کاربری بر روی یافتن نوع مشکلات و نقاط دردی (Pain Points) است که کاربران با آنها روبهرو میشوند و چگونه یک محصول خاص ممکن است آنها را بر طرف کند.
آنها تحقیقات کاربری (User Research) گستردهای را انجام میدهند تا بفهمند کاربران هدف (Target Users) چه کسانی هستند و چه نیازهایی در رابطه با یک محصول خاص دارند.
آنها سپس با در نظر گرفتن مواردی مانند معماری اطلاعات (Information Architecture)، مانند چگونگی سازمان دهی و بر چسب گذاری محتوا در یک محصول و این که کاربر ممکن است به چه ویژگیهایی نیاز داشته باشد، نقشه سفر کاربر را در یک محصول ترسیم میکنند.
در نهایت، آنها وایرفریم هایی (Wireframe) ایجاد میکنند که طرح های اولیه و استخوان بندی محصول است. بعد از این که اسکلت بندی محصول مشخص شد، طراح رابط کاربری وارد عمل میشود تا به آن جان ببخشد. طراح رابط کاربری تمام جنبههای بصری سفر کاربر را در نظر میگیرد، از جمله تمام صفحات و نقاط لمسی که کاربر ممکن است با آنها مواجه شود. از این جمله موارد میتوان به ضربه زدن روی یک دکمه، اسکرول کردن صفحه به پایین و یا ورق زدن عکسها در گالری اشاره کرد.
در حالی که طراح UX نقشه سفر را ترسیم میکند، طراح UI روی تمام جزئیاتی که این سفر را ممکن میکند تمرکز میکند. این بدان معنا نیست که طراحی UI تماما در مورد ظاهر است، طراحان رابط کاربری تاثیر زیادی بر در دسترس بودن (Accessibility) محصول برای همه و شامل بودن (Inclusivity) آن دارند.
آنها سوالاتی مانند “چگونه میتوان از ترکیب رنگهای مختلف برای ایجاد کنتراست (Contrast) و افزایش خوانایی (Readability) استفاده کرد؟” و یا”از چه جفت رنگ هایی باید استفاده کرد تا افراد کور رنگ نیز بتوانند از محصول استفاده کنند؟” میپرسند. امیدواریم اکنون شروع به درک این موضوع کرده باشید که طراحی UI و UX واقعا دو چیز بسیار متفاوت هستند. به طور خلاصه:
ـ طراحی UX به طور کلی در مورد شناسایی و حل مشکلات کاربر است. طراحی UI نیز به طور کلی در مورد ایجاد رابط های بصری، از نظر زیبایی شناسانه چشم نواز و تعاملی است.
ـ طراحی UX معمولا در فرآیند توسعه محصول در درجهی اول قرار میگیرد و به دنبال آن UI. طراح UX استخوان بندی مسیر سفر کاربر را ترسیم میکند و سپس طراح UI آن را با عناصر بصری و تعاملی پر میکند.
ـ UX میتواند به هر نوع محصول، خدمات یا تجربه اعمال شود اما UI مختص محصولات و تجربیات دیجیتال است.
اهمیت یک طراحی UI عالی
به طور خلاصه، اهمیت یک طراحی UI خوب وقتی خودی نشان میدهد که شما بدانید که روزانه بیش از پنج میلیارد نفر!!!! از اینترنت استفاده میکنند و این رقم شامل استفاده از اپ ها، نرم افزار ها و بازدید از وبسایت ها است. پس محصول شما، اعم از اپ، سایت و یا نرم افزار، باید یک طراحی رابط کاربری عالی، چشم نواز و کاربر پسند داشته باشد تا در میان این تعداد بیشمار محصولات دیگر متمایز باشد و قابلیت جذب کاربران جدید و حفظ کاربران و مشتریان قدیمی شما را داشته باشد.
در یک طراحی UI عالی همه چیز در مورد ساختار، ارتباط و جذب مخاطب و تبدیل آن به مشتری است. سایت و اپ شما باید به گونهای طراحی شود که خدماتی را که ارائه میدهید بدون ابهام و پیچیدگی و به صورت کاملا شفاف به نمایش بگذارد تا به این صورت توجه مخاطبان و بازدید گنندگان را جلب و آنها را به مشتریان شما تبدیل کند. به طور خلاصه، یک رابط کاربری عالی بسیار مهم است، زیرا با تسهیل تعامل بین کاربر و سایت یا اپ شما، میتواند بازدیدگنندکان بالقوه را به خریدار و مشتری شما تبدیل کند.
ویژگیهای یک طراحی UI عالی
به طور خلاصه، یک رابط کاربری عالی بسیار مهم است، زیرا با تسهیل تعامل بین کاربر و سایت یا اپ شما، میتواند بازدیدگنندکان بالقوه را به خریدار و مشتری شما تبدیل کند.
یک طراحی UI عالی نه تنها بر زیبایی تمرکز میکند، بلکه ریپانسیو بودن (responsiveness)، کارایی و دسترسی پذیری (accessibility) را نیز به حداکثر میرساند و همچنین باعث افزایش نرخ تبدیل نیز میشود.
بعد از دانستن این نکات، حال به بررسی ویژگیهای یک طراحی UI عالی میپردازیم.
یک طراحی خوب ترکیبی یکپارچه از طراحی بصری (visual design)، طراحی تعاملی (interaction design) و معماری اطلاعات (information architecture) ارائه میدهد.
طراحی بصری
وظیفهی اصلی طراحی بصری پیوند بین کاربر و سایت یا اپ شماست.
طراحی بصری باید چشمنواز، بدون پیچیدگی، برای کاربر آشنا و راضی کننده باشد.
طراحی بصری خوب، سطح ارزش زیبایی شناسانهی اپ یا سایت را شما را با استفاده از عناصر مناسب بهبود میبخشد.
هنگامی که طراحی بصری به خوبی و به صورت حرفهای انجام و پیاده سازی شود، ظاهر محصول شما را بدون لطمه زدن به عملکرد یا محتوای آن زیبا و چشم نواز میکند.
در واقع ظاهر محصولات و خدمات شما اولین چیزی است که نظر مخاطبان شما را جلب میکند و وجود این مهم در کنار ارائه محصولات و خدمات با کیفیت میتواند مشتریان و کاربران وفادار و همیشگی را برای شما به ارمغان آورذ.
طراحی تعاملی
وقتی که کاربر بر روی دکمهای کلیک میکند و کاری انجام میشود، هنگامی که گزینهای را تیک میزنید و از طرف سایت یا اپ پاسخی دریافت میکنید و وقتی که در حال پر کردن فرمی هستید و قسمتی که خالی مانده قرمز و هایلایت میشود، اینها همگی مربوط به بخش تعاملی طراحی UI مربوط میشود.
هدف این است که رابط کاربری، از لحاظ طراحی تعاملی آن، جوری طراحی و پیاده سازی شود که کاربر کار با آن را بداند و برایش آشنا باشد و یا بتواند به راحتی کار با آن را بیاموزد.
طراحی تعاملی عالی نه تنها نحوهی تعامل یک فرد با سیستم را پیش بینی میکند بلکه به مشکلات در زمان مناسب رسیدگی و آنها را حل میکند. همچنین ممکن است راههای جدیدی را ابداع کند که از طریق آن یک سیستم با کاربران تعامل کند و به آنها پاسخ دهد.
معماری اطلاعات
معماری اطلاعات یک وب سایت یا یک اپ برای کمک به کاربران برای یافتن اطلاعات مورد نیاز برای انجام وظایف مختلف طراحی میشود. بنابراین شامل برچسب گذاری، ساختار بندی و سازماندهی محتوا به گونهای است که آن را به راحتی در دسترس و پایدار میسازد. همچنین باید بدانید که معماری اطلاعات بر عملکرد سئو (SEO) سایت شما نیز تاثیر میگذارد.
تاثیر طراحی UI بر ترافیک مخاطب
قطعا یک طراحی UI عالی بر روی تعداد مخاطبان شما و تبدیل آنها به مشتری تاثیر بسزایی دارد.
خود را به جای مخاطب و بازدید کنندهی خود بگذارید، هنگامی که با اپ یا سایتی روبهرو میشوید که ظاهری بسیار زیبا و چشم نواز دارد، اطلاعات مورد نیاز شما را به راحتی و بدون پیچیدگی در اختیار شما قرار میدهد، هر خدماتی را که میخواهید به آسانی به شما ارائه میدهد و استفاده از آن برای شما لذت بخش است، قطعا بر روی تصمیم شما برای خرید آن خدمت و یا محصول تاثیر بسزایی خواهد داشت.
تاثیر طراحی رابط کاربری بر سئو SEO سایت شما
آیا طراحی UI همچنان در سال ۲۰۲۲ برای سئو مهم است؟ قطعا همین طور است. در چند سال گذشته، گوگل و سایر موتورهای جستجو تغییرات زیادی در SERP ها ایجاد کردهاند و یک الگوریتم به روز شده را معرفی کردهاند که مبتنی بر ارزیابی UI و UX، برای به دست آوردن اطلاعات قابل اعتمادتر و با کیفیتتر، است.
بنابراین، یک طراحی UI و UX عالی یکی از راههای حیاتی بهینه سازی و بهبود رتبهی سئو / SEO شما در سال ۲۰۲۲ است. تنها کافی است از ابزارهایی مانند Page Speed Insight و GTmetrix استفاده نمایید تا ببینید تا به چه حد المان ها و فاکتورهای تصویری و گرافیکی مانند انواع عکسها و بنرها در کنار بهینه بودنشان میتواند به سرعت سایت و جذب مخاطبان بیشتر به شما کمک نمایند.
در صورتی که نیاز به مطالعه بیشتر درباره سئو / SEO داشتید میتوانید به صفحه مرتبط آن در بخش خدمات سر بزنید تا بیشترین و مفیدترین اطلاعات به روز را در این بخش بتوانید بدست آورید.
سخن آخر
در اینجا به طور خلاصه توضیح دادیم که رابط کاربری و تجربه کاربری چیست، اصطلاحات طراحی UI و UX را تعریف کردیم و به تفاوت آنها پرداختیم.
همچین به ویژگیهای یک طراحی UI خوب و تاثیر آن بر مخاطبان، اپ و سایت شما پرداختیم.
ایران نوویشن، با سالها تجربه در این زمینه، ارائه دهندهی خدمات طراحی UI و UX است و اگر شما نیز برای وب سایت، اپ و یا نرم افزار خود به طراحی حرفهای UI و UX حرفهای نیاز دارید، میتوانید با ما تماس بگیرید.
سخن آخر
در اینجا به طور خلاصه توضیح دادیم که رابط کاربری و تجربه کاربری چیست، اصطلاحات طراحی UI و UX را تعریف کردیم و به تفاوت آنها پرداختیم.
همچین به ویژگیهای یک طراحی UI خوب و تاثیر آن بر مخاطبان، اپ و سایت شما پرداختیم.
ایران نوویشن، با سالها تجربه در این زمینه، ارائه دهندهی خدمات طراحی UI و UX است و اگر شما نیز برای وب سایت، اپ و یا نرم افزار خود به طراحی حرفهای UI و UX حرفهای نیاز دارید، میتوانید با ما تماس بگیرید.